Józef Nikodem Kłosowski

---

Życiorys

Józef Kłosowski przyszedł na świat 26 marca 1904 roku w rodzinie związanej z rzemiosłem. W młodości, w wieku siedemnastu lat, rozpoczął swoją działalność w Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Po ukończeniu szkoły średniej postanowił kontynuować edukację na kierunkach polonistyki, historii sztuki oraz malarstwa, zapisując się na Uniwersytet Warszawski.

Po zakończeniu studiów, wrócił do rodzinnego Krasnegostawu, gdzie zajął się pracą pedagogiczną. Początkowo uczył w szkole podstawowej, a następnie przeniósł się do szkoły rolniczej. W 1931 roku wstąpił do Stronnictwa Ludowego, w ramach którego zorganizował teatr ludowy. Obok działalności pedagoga, Kłosowski podróżował po wsiach i osadach Lubelszczyzny z przedstawieniami teatralnymi.

Tworzył również wyjątkowe grafiki, z których niektóre, takie jak „Samotna brzoza”, „Młyn” i „Widok na las”, można zobaczyć dziś w Muzeum Regionalnym w Krasnymstawie. Kłosowski miał także talent do odkrywania i promowania innych artystów. W jego życiu ważną postacią był Stanisław Bojarczuk, chłopski poeta, którego poznał jeszcze w dzieciństwie. Ich przyjaźń trwała aż do ostatnich dni Bojarczuka, a Kłosowski wspierał go w publikowaniu utworów.

Wspólnie z Zbigniewem Stepkiem Kłosowski wydał zbiory sonetów Bojarczuka, które znalazły zainteresowanie w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. Ostatecznie w tejże instytucji pojawił się zbiór jego wierszy pt. „Blaski i dźwięki” pod koniec życia Bojarczuka.

Był także aktywnym organizatorem wydarzeń literackich i zapraszał na wieczory autorskie wielu znanych pisarzy z Lubelszczyzny, w tym Józefa Czechowicza. Przed wybuchem II wojny światowej publikował własne pismo „Wieś Krasnystawska”, w którym podejmował tematy związane z lokalną kulturą.

W czasie II wojny światowej Kłosowski uczył w tajnych kompletach. W roku 1940 dołączył do Batalionów Chłopskich i był odpowiedzialny za działania związane z prasą i wydawnictwami w Komendzie Głównej Okręgu Lublin. W 1942 roku, aby uniknąć aresztowania, wraz z bratem Wacławem uciekł, jednocześnie kontynuując swoją pracę wydawniczą, publikując takie tytuły jak „Najnowsze wiadomości”, „Kukułka”, czy „Wyzwolenie”. W Orchowcu zorganizował podziemną drukarnię i aktywnie działając w Stronnictwie Ludowym („Roch”), zapisał swoje wojenne przeżycia w kilku książkach: „Jarzmo”, „Mgła”, „Czarna Wiosna” oraz „Ziemia bez skarg”.

Po zakończeniu konfliktu, Józef Kłosowski podjął pracę jako nauczyciel w Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Krasnymstawie, a później został kierownikiem Wojewódzkiego Wydziału Kultury w Lublinie. Funkcję tę sprawował do 1950 roku. Inicjował także powstanie lubelskiego tygodnika „Zdrój”, który koncentrował się na kulturotwórczej działalności. Pełnił rolę redaktora w czasopiśmie „Kamena” oraz był prezesem lubelskiego oddziału ZLP.

W końcu lat pięćdziesiątych życia Kłosowski zmaganiał się z chorobami serca, a jego życie zakończyło się 26 listopada 1959 roku. Został pochowany na cmentarzu w Krasnymstawie.

Publikacje

Józef Nikodem Kłosowski jest autorem wielu znaczących dzieł literackich, które przyczyniły się do polskiej kultury i literatury. W jego twórczości znajduje się szereg publikacji, które obejmują zarówno wspomnienia autobiograficzne, jak i powieści oraz zbiory legend ludowych.

• Moje dzieciństwo – wspomnienia autobiograficzne, 1956,
• Przeklęta miasto – zbiór legend ludowych, 1928,
• Dziewanna – zbiór legend ludowych, 1928,
• Tańcząca karczma – powieść, 1933,
• Uroczysko – powieść,
• Zbrodnia Ewy Orskiej – powieść,
• Chłopski marsz – tomik poetycki, 1944,
• Jarzmo – powieść, 1947,
• Mgła – powieść, 1948,
• Serce w lipowym drewnie – zbiór legend, 1948,
• Walka z aniołem – powieść, 1949,
• Czarna wiosna – powieść, 1953,
• Gwiazdy nad polaną – powieść, 1955,
• Ziemia bez skarg – powieść, LSW 1956,
• Berło – powieść, 1958,
• Chłostra – powieść (wznowienie Jarzma i Mgły), LSW 1979.

Nagrody

Oto prestiżowe wyróżnienia, które otrzymał Józef Nikodem Kłosowski:

• nagroda literacka Lubelszczyzny, 1947,
• nagroda miasta Lublina, 1956.

Ordery i odznaczenia

W kolekcji osiągnięć Józefa Nikodema Kłosowskiego znajdują się znaczące odznaczenia, które świadczą o jego zasługach i działalności. Na szczególną uwagę zasługują:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany 7 czerwca 1947 roku,
• Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 9 listopada 1931 roku,
• Krzyż Partyzancki.

Upamiętnienie

W hołdzie dla Józefa Nikodema Kłosowskiego, jego imię niosą uliczne tablice, które zostały nadane na cześć talentu, którego odkrycie było zasługą Kłosowskiego. Mieszkał przy ulicy, która teraz nosi jego imię.

Stanisław Bojarczuk, utalentowany artysta, został dostrzeżony i doceniony dzięki wsparciu Kłosowskiego.

---

Oceń: Józef Nikodem Kłosowski

---