Wacław Banaszkiewicz


Wacław Banaszkiewicz, urodzony 15 września 1872 roku w Krasnymstawie, był ważną postacią w historii Wojska Polskiego, pełniąc rolę tytularnego pułkownika piechoty. Jego życie zakończyło się 18 stycznia 1931 roku.

Jako osoba o znaczącym dziedzictwie militarnym, Banaszkiewicz pozostawił po sobie ślad w polskiej armii, który zasługuje na szczegółowe zbadanie i upamiętnienie.

Życiorys

Wacław Banaszkiewicz, syn Józefa oraz Petronelli z domu Seroczyńska, rozpoczął swoją edukację w Zamościu. Ukończył progimnazjum, a w 1893 roku zdobył wykształcenie w szkole junkierskiej zlokalizowanej w Odessie. W 1909 roku, podczas kursu strzelniczego dla kapitanów, odbył dodatkowe szkolenia wojskowe w Brześciu Litewskim.

Już od 22 stycznia 1890 roku, jako ochotnik, rozpoczął służbę w armii rosyjskiej. Jego kariera wojskowa zaczęła się w 67 Tarutyńskim pułku piechoty, w którym z czasem awansował na stanowisko zastępcy dowódcy pułku. W trakcie I wojny światowej, od 1 sierpnia 1914 roku do 8 lutego 1915 roku, brał udział w walkach na froncie, gdzie odniósł rany. Po rehabilitacji, od 10 sierpnia 1915 roku do 31 sierpnia 1917 roku, był zaangażowany w działania sztabowe, a następnie od 8 września 1917 do 1 stycznia 1918 ponownie walki na froncie. Długie okresy spędzał w rodzinnym Krasnymstawie.

10 maja 1919 roku zgłosił się do Wojska Polskiego, gdzie został przypisany do Stacji Zbornej Oficerów Rezerwy w Lublinie. Już od 13 maja tego samego roku pełnił obowiązki komendanta placu w Lublinie, a w terminie od 23 maja do 14 czerwca 1919 roku dowodził 10 pułkiem piechoty w Lubaczowie. 21 czerwca 1919 roku Wacław Banaszkiewicz został formalnie włączony do Wojska Polskiego, uzyskując warunkowe zatwierdzenie stopnia podpułkownika piechoty oraz przydzielony do 10 pułku piechoty, który walczył pod Tarnopolem. Tam dowodził I baonem, a następnie, od 23 czerwca do 22 lipca 1919 roku, był zastępcą dowódcy pułku.

Uczestnicząc w walkach na froncie wołyńskim w składzie 4 Dywizji Piechoty pod dowództwem generała Franciszka Aleksandrowicza, od 22 lipca do 14 września 1919 roku dowodził ponownie I baonem w pułku. W okresie od 14 września do 4 października 1919 roku zastępował dowódcę 14 pułku piechoty. Od 24 stycznia 1920 roku pełnił funkcję naczelnika w głównych składach amunicji w Dęblinie. 7 lutego 1920 roku został przeniesiony na stanowisko kierującym Urzędem Opieki nad Grobami Wojennymi w Dowództwie Okręgu Generalnego Lublin. 18 stycznia 1921 roku zakończył czynna służbę wojskową, zostając w rezerwie armii, a 1 maja 1921 roku został przeniesiony w stan spoczynku, zachowując prawo noszenia munduru.

Jednakże przebieg służby Wacława Banaszkiewicza w Wojsku Polskim ujawnił liczne braki w jego kwalifikacjach zarówno wojskowych, jak i obywatelskich. Choć w armii rosyjskiej uzyskiwał dobrą opinię, to jednak na stanowisku dowódcy baonu był oceniany tylko jako dostateczny, co wynikało z jego niedostatku energii oraz braku predyspozycji do dowodzenia. W Wojsku Polskim jego oceny były przeważnie negatywne, podważano nawet jego znajomość języka polskiego oraz uświadomienie narodowe, a także wskazywano na skłonność do nadużywania alkoholu oraz lenistwo. Sytuację pogarszał brak inicjatywy, co doprowadziło do stwierdzenia, że „do żadnej pracy w armii polskiej nie nadaje się z powodu braku jakichkolwiek walorów moralnych”. Tak ocenili go generałowie: Jastrzębski, Krajowski oraz Aleksandrowicz. Sąd Honorowy dla Oficerów Sztabowych przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr II 18 września 1923 roku orzekł o wykluczeniu go z korpusu oficerskiego, co skutkowało pozbawieniem go prawa noszenia munduru oraz prowadziło do gorszącego incydentu pod wpływem alkoholu 7 maja 1921 roku w miejscu publicznym.

26 października 1923 roku prezydent RP Stanisław Wojciechowski zatwierdził Wacława Banaszkiewicza w stopniu tytularnego pułkownika. Zamieszkiwał w Lublinie, gdzie prowadził życie rodzinne. Był żonaty i miał czworo dzieci. Jego życie zakończyło się 18 stycznia 1931 roku.

Awanse

W historii kariery Wacława Banaszkiewicza, awanse zajmują kluczowe miejsce.

  • podporucznik – 27 września 1894,
  • porucznik – 1 maja 1899,
  • podkapitan – 1 maja 1903,
  • kapitan – 8 czerwca 1911,
  • podpułkownik – 14 października 1917.

Ordery i odznaczenia

W dorobku Wacława Banaszkiewicza znajduje się szereg znaczących odznaczeń, które podkreślają jego wkład w sprawy narodowe i wojskowe. Poniżej przedstawiamy listę przyznanych mu orderów:

  • Order Świętego Stanisława – 2 stopnia (z mieczami),
  • Order Świętego Stanisława – 3 stopnia,
  • Order Świętej Anny – 3 stopnia,
  • Order Świętej Anny – 4 stopnia „za waleczność”.

Przypisy

  1. Sabakowie [Dostęp 18.11.2018 r.]
  2. Rocznik Oficerski 1928, s. 889.
  3. Rocznik Oficerski 1924, s. 1410.
  4. Rocznik Oficerski 1923, s. 1581.
  5. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 70 z 7.11.1923 r., s. 740.
  6. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 16 z 23.04.1921 r., s. 819.
  7. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 4 z 29.01.1921 r., s. 184.
  8. Wysocki 1997, s. 124, wg autora ppłk Banaszkiewicz 14.09.1920 r. przeniesiony do Głównej Stacji Zbornej.
  9. Wysocki 1997, s. 124.
  10. Wysocki 1997, s. 123.
  11. Grupa pułkownika Sikorskiego.
  12. Dz. Rozk. Wojsk., Nr 72 z 3.07.1919 r., poz. 2331, 2357.

Oceń: Wacław Banaszkiewicz

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:11