Reuven Zygielbaum

---

Życiorys

Reuven Zygielbaum przyszedł na świat w Krasnymstawie, w rodzinie żydowskiej, która borykała się z trudnościami finansowymi. Był najmłodszym dzieckiem w rodzinie, której liczba potomstwa sięgała dziesięciorga, a różnica wieku pomiędzy nim a najstarszym bratem, Szmulem, wynosiła aż 21 lat. Już w dzieciństwie przejawiał niezwykłe zainteresowanie teatrem. Związał się z żydowskim Teatrem Młodych w Warszawie, który był pionierską instytucją w Polsce, nawiązującą do eksperymentalnych osiągnięć Solomona Michoelsa.

Kiedy teatr został zamknięty w 1936 roku, Zygielbaum, razem z grupą aktorów, zainicjował działalność centrów recytacji poezji żydowskiej. Dodatkowo, reżyserował liczne przedstawienia w żydowskich szkołach, co pozwalało mu dzielić się swoją pasją i talentem z młodszymi pokoleniami.

Po rozpoczęciu II wojny światowej, 5 września 1939 roku, wyruszył na wschód wraz z bratem Szmulem, jego żoną oraz innym małżeństwem w kierunku Chełma. Po tym, gdy miasto zostało zajęte przez niemieckie wojska, zdecydowali się kontynuować podróż dalej na wschód. W tym czasie, jego matka Józefa pozostała w Krasnymstawie. Ostatecznie Zygielbaum dotarł do Białegostoku, gdzie podjął pracę jako aktor w Państwowym Teatrze Żydowskim.

W wyniku ataku III Rzeszy na Związek Radziecki, Zygielbaum uciekł do Turkmeńskiej SRR, gdzie nawiązał kontakt z polską delegaturą armii Andersa. Niestety, jego powiązania z członkiem polskich władz emigracyjnych przyciągnęły uwagę NKWD, które postanowiło go zwerbować. Po odmowie współpracy został zesłany na Syberię. Zdołał jednak uciec z obozu pracy i przez pewien czas ukrywał się pod tożsamością zmarłego Eliasza Młynka. Do Polski wrócił w towarzystwie armii Berlinga.

Po osiedleniu się w Lublinie, Zygielbaum został oddelegowany do Komitetu Żydowskiego, gdzie zorganizował szpital dla osób ocalałych z Holocaustu. W 1945 roku postanowił wyemigrować z Polski, dążąc do zachodniej strefy okupacyjnej. Po drodze odwiedził Pragę, Bukareszt i Budapeszt, a ostatecznie dotarł do Grazu w Austrii, gdzie znajdowała się granica.

Po jej przekroczeniu, dołączył do żydowskiej brygady w armii brytyjskiej, a potem osiedlił się w obozie uchodźców. Po opuszczeniu obozu spędził 6 lat w Palestynie, a następnie przeniósł się do Izraela. W 1953 roku osiedlił się w Południowej Afryce. Po wielu latach, w 1994 roku, polska ambasada odnalazła Zygielbauma. W 2004 roku wrócił na stałe do Polski, a jego ostatnie dni spędził w Warszawie. Zmarł i został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej, w kwaterze numer 2.

---

Oceń: Reuven Zygielbaum

---